در دوره درآمدی بر رویکردهای تربیت دینی، تلاش کردیم نظرات اندیشمندان در تربیت دینی را صورتبندی کنیم. گمان میکردیم که این صورتبندی ما ممکن است متفاوت باشد؛ با این حال با استقبال گسترده مخاطبانمان متوجه شدیم که علت حضور افراد مختلف، نه در تفاوت صورتبندی ما، بلکه اصل دستهبندی و شفافشدن آرا بوده است.
سؤالی که از ابتدای دوره تا انتها از ما مطالبه میشد این بود که کدام رویکرد را باید انتخاب کرد؟ کدام رویکرد مناسب دوران فعلی است؟ متأسفانه بخشی از این رویکردها یا فقط در ساحت نظر ماندهاند یا هنوز گسترده اجرا نشدهاند که بتوان درباره کیفیت اجرای آن نظر داد؛ ولی ما شرایط را مهیا دیدیم که گامی به عمل نزدیکتر شویم.
از بین این رویکردها طیفی از آرا به تربیت دینی صرف و عدهای به تربیت دینی معتقد بودند که بیشتر از آنکه تربیت دینی خوانده شود، تربیت معنوی نامیده میشد. هر کدام نقطه اتکا در تربیت را امری خاص قرار میدهند. برخی معتقدند که افراد قائل به تربیت دینی خاص، تمرکزشان بر آموزش اصول عقاید و اجرای احکام اسلامی است و برخی بر این عقیدهاند که در تربیت دینی بیش از آموزش اعتقادات، اخلاق و معنویت موضوع اساسی باید باشد. طرفداران نگاه اول، جریان مقابل را باعث سکولاریسم میدانند و جریان دوم، طرفداران نگاه اول را مسبب اصلی دینزدگی نسل جوان میدانند.
در دوره «تربیت دینی یا معنوی؟» به دنبال این هستیم که تلقیهای مختلف از معنویت و تربیت دینی را بررسی کنیم. استدلالهای دو طرف را شفاف کنیم و ادله مخالفان و موافقان را ارزیابی کنیم. به این بپردازیم که نگاه تربیت معنوی آیا نگاه متفاوت و جدیدی است یا در گذشته هم این نگاه وجود داشته است؟ آیا این دوگانه، دوگانه اصیلی است یا خیر؟ آیا یکی بر دیگری تقدم حقیقی دارد یا این تقدم زمانی و بر اساس شرایط جامعه است؟ قائلین تربیت دینی و معنوی چه افرادی هستند؟ و در نهایت در جامعه امروز ایران کدام یک جوابگو خواهد بود؟
درست است که به تربیت دینی از گذشته همیشه توجه شده است، ولی فکر میکنیم سؤال «تربیت دینی یا معنوی؟» سؤالی است که در آینده نزدیک مسئله بسیاری از دینداران و حتی مخالفان تربیت دینی خواهد بود. اکنون زمانی است که باید اندیشمندان و کنشگران تربیت درباره آن صحبت کنند.
مسائل تعلیموتربیت چیزی نیست که کسی درباره آن صحبت نکرده باشد. آنچه درد مضاعف آن شده است فاصله بین نظر و عمل آن است. سؤالات فعالان میدانی باید به عرصه نظر آورده شود و بین کنشگران و اندیشهورزان فرصت گفتوگو فراهم شود. هدف ما کمکردن فاصله نظر و عمل با ایجاد فرصت گفتوگو بین اندیشهورزان مسلط به مبانی با فعالان دغدغهمند است. گام اول را شفافکردن وضعیت موجود میبینیم و برای همین در دوره پیش به دنبال بررسی رویکردهای موجود در تربیت دینی بودیم و الان زمان این است که یک گام جلوتر رویم و ببینیم آیا این رویکردها پاسخی برای این دارند که وضعیت دینداری در عرصه تربیت را چگونه بهتر کرد؟
این دوره در سال ۱۴۰۳ ادامه پیدا خواهد کرد تا طی آن اندیشمندان موافق و مخالف تربیت دینی و معنوی به ارائه دیدگاه خودشان بپردازند. جزئیات قسمت دوم را در آینده به اطلاع شما خواهیم رساند.
دکتری فلسفه علم دانشگاه شریف
دانشآموخته درس خارج فقه حوزه علمیه قم
۱. دانشجویان علوم تربیتی که یا بهدنبال تربیت دینی هستند یا درباره آن ابهام دارند یا با آن سر سازش ندارند. به سه دسته کمک میکند که اشرافی بر نظریههای کنونی تربیت دینی پیدا کنند و جایگاه هر کدام را دریابند تا بدانند دقیقاً با کدام نظریه موافق هستند و با کدام مخالف. چه بسا که تربیت دینی، بیشتر اشتراک لفظی بین موافقان و مخالفان باشد.
۲. هر فعال تعلیموتربیتی که در ایران کار میکند. هر فعال تربیتی نیاز است که جای خود را در طیف نظریههای تربیت دینی مشخص کند. اینکه فعالیت او شبیهتر به کدام صاحبنظر است؛ زیرا عمل حتماً ناظر به دیدگاه است و چه بخواهیم و چه نه عمل ما برخاسته از دیدگاهی است که مختصاتی دارد.
۳. معلمان و نومعلمان و مدیران مدارس. مدارس با دغدغه تربیت دینی شبیه کدام نظریه رفتار میکنند؟ آیا اساساً برای افراد مشخص است که نگاهشان شبیه کدام اندیشمند است؟ معایب و مزایای آن را میدانند؟ این دوره کمک میکند تا نگاه افراد به تربیت دینی از ناخودآگاه به خودآگاه آمده و قابلیت ارزیابی نگاه خود را پیدا کنند.
۴. پرسشگرانی که به ارتباط معنویت و دین علاقهمند هستند. رابطه معنویت و دین و اخلاق همیشه بحثبرانگیز بوده است. در این دوره سعی خواهد شد که به نوع ارتباط یا امکان و ضرورت این مفاهیم پرداخته شود.
شروع دوره: سهشنبه ۱۰بهمن۱۴۰۲
مکان برگزاری: تهران، خیابان انقلاب، بین ولیعصر(عج) و برادران مظفر، پلاک 907، خانه اندیشهورزان
زمان برگزاری: سهشنبهها از ساعت ۱۶ تا ۱۸ بهمدت شش هفته
سهشنبه ۱۰بهمن | سهشنبه ۱۷ بهمن | سهشنبه ۲۴ بهمن |
سهشنبه ۱اسفند | سهشنبه ۸اسفند | سهشنبه ۱۵اسفند |
شرکتکنندگان مجازی: شرکتکنندگان مجازی بهصورت برخط از طریق اسکایروم میتوانند صوت جلسه را گوش بدهند.
صوت جلسات در اختیار همه شرکتکنندگان قرار میگیرد.
هماکنون این دوره پایان یافته است. برای تهیه صوتهای این دوره میتوانید آفلاین ثبتنام کنید.
بعد از تکمیل ثبتنام رسید ثبتنام خود را در یکی از پیامرسانهای بله و ایتا و تلگرام (ترجیحاً بله) ارسال کنید تا محتوای دوره را دریافت کنید .
راههای ارتباطی: ۰۹۹۶۰۹۱۶۳۵۶ یا atfedu_admin در پیامرسانهای بله و ایتا و تلگرام