گزارش جلسه چهارم دوره درآمدی بر رویکردهای تربیت دینی
جلسه چهارم دوره درآمدی بر رویکردهای تربیت دینی را ۳۰مرداد۱۴۰۲ با مرکز عطف با همکاری خانه اندیشه‌ورزان برگزار کرد. در ادامه گزارش کوتاهی از این جلسه را می‌خوانید.
رویکرد حکمت متعالیه در تربیت دینی
در این جلسه دین به معنای معرفت اسلامی نظام‌یافته از دیدگاه حکمت متعالیه از زاویه دید خانم دکتر علم‌الهدی بررسی شد.
مقدمه‌ای برای فهم رویکرد
دکتر خسرو باقری درباره تقسیم‌بندی علم دینی می‌گوید، علم دینی می‌تواند تهذیبی‌تکمیلی باشد؛ یعنی از علوم دیگر مثل روان‌شناسی و علوم تربیتی استفاده کنیم و آن‌ها را با توجه به علم دین تکمیل کنیم. می‌تواند استنباطی باشد یعنی تمام آنچه لازم است از قرآن، وحی و روایت استخراج کنیم. سه رویکرد پیشین (فقهی و معارفی و عرفانی) به‌نوعی اشاره به این تعریف داشتند. در بیان ایشان این دو رویکرد کارآمد نیستند و رویکرد تأسیسی را مطرح می‌کنند که باید مبنا و ساختاری را ایجاد کرد و با توجه به آن سراغ مسائل مختلف رفت. این سه تقسیم‌بندی مطرح شد تا انتهای جلسه با توجه به توضیحات متوجه شویم رویکرد دکتر علم‌الهدی کدام یک از این سه است.
قبول حکمت متعالیه و رد سکولاریسم تربیتی
دکتر مرصعی با این مقدمه، وارد بحث رویکرد خانم دکتر علم‌الهدی شدند. ایشان تأکید داشتند رویکرد خانم علم‌الهدی نه فقط قبول حکمت متعالیه که رد سکولاریسم در تربیت دینی است. سکولاریسم به دو معنا است. اولی رد دینی‌اندیشی است که می‌تواند در عرصه سیاست باشد یا در عرصه امور دنیوی. یا رد غیبی‌اندیشی به مفهوم دست‌کم باور نداشتن به خدا و آخرت. سکولاریسمی که خانم علم‌الهدی در حوزه تربیت آن را رد می‌کنند، هر دوی این تعاریف است.
جریان‌های تأثیرگذار در تعلیم‌وتربیت ایران
دکتر علم‌الهدی در مقاله جریان‌های تأثیرگذار در تعلیم‌وتربیت ایران اعتقاد دارند سه جریان در تعلیم و تربیت ایران پررنگ هستند: ۱.جریان سکولار که به تعبیری دین را از سیاست جدا می‌کنند. ۲. جریان اصلاح‌گر که می‌خواهند تعابیر دینی از آیات و روایات را به زندگی متمدن امروزی پیوند بزنند. ۳. جریان احیاگر که خود ایشان به این جریان قائل هستند.
انانیت و ثنویت دو خطای فلسفی
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی در مقاله «چرخش از عالم دوقطبی به جهان سه درجه‌ای» انانیت (ذهنی‌گرایی[1]) و ثنویت (دوگانه‌انگاری[2]) را رد کرده‌اند و وحدت تشکیکی را در هستی شناختی خود قبول می‌کنند. به بیان عامیانه در وحدت تشکیکی هر موجودی در عالم خلقت کشیده شده است.
کتاب‌ها
کتاب «نظریه اسلامی رشد» دکتر علم‌الهدی درباره اینکه الگوی رشد انسان چیست به بررسی فلسفی ابعاد وجودی انسان پرداخته‌اند و در کتاب «نظریه اسلامی تعلیم و تربیت» درباره رد تربیت سکولار صحبت می‌کنند.
[1]. Subjectivism
[2]. Dualism
دیدگاهتان را بنویسید