مقدمه
نزدیک به ۱۹۰ عنوان پایان‌نامه و رساله ثبت‌شده با عنوان تربیت دینی در دهه اخیر نگاشته شده است. مدارس بسیاری با دغدغه تربیت دینی ایجاد شده‌اند. دغدغه‌مندان فراوانی از رشته‌های دیگر وارد علوم‌تربیتی شده‌اند تا بتوانند تربیت را به سمت دینی شدن پیش برند و عده کثیری با سختی زیادی جذب آموزش‌و‌پرورش شده‌اند تا معلمی شوند که بچه‌ها را با تربیت دینی رشد دهند. تربیت دینی مفهومی است که گمشده بسیاری بوده و هر کس تلاش کرده است آن را بیابد یا آن را اجرا کند. همان‌طور عده‌ای به مخالفت با این مفهوم و تبعاتش پرداختند و تلاش کرده‌اند که یا از امکان‌ناپذیری آن صحبت کنند یا از نامطلوبیت آن.
تربیت دینی چه در حوزه نظر و چه در حوزه عمل، مسئله جامعه ایرانی است. چه موافق آن باشیم و چه نه، باید با آن مواجه شویم و تلاش کنیم که قبل از هرچیز آن را فهم کنیم. دورههای فراوان، واحد‌های عدیده با عنوان تربیت دینی برگزار شده است. عقیده ما این است که باید تربیت دینی را دوباره بازخوانی کرد ولی نه از یک نگاه مشخص بلکه باید از فراز ایده‌ها به آن‌ها نگریست و با مقایسه هر کدام، هر نگاه را در مختصات خاصی قرار داد. تربیت دینی در ایران مسئله‌ای بوده که صاحبان اندیشه را درگیر خود کرده است. در این دوره به‌دنبال این هستیم که شیوه مواجهه هشت اندیشمندِ در قید حیات را بررسی کنیم که به‌نوعی نماد شیوه‌ای خاص برای نگریستن به تربیت دینی هستند. به‌نوعی مواجهه آن‌ها را با علم و دین ارزیابی کنیم تا حاصل نگاهشان و روش‌شناسی‌شان را در نسبت به تربیت بسنجیم. در این دوره براساس نظریه‌های علم دینی به هر اندیشمند خواهیم پرداخت.
هدف ما
تلاش ما در این دوره این است که قبل از هر چیز وضع موجود تعلیم‌وتربیت در ایران را بشناسیم. در دوره گذشته به ارزیابی چهار رشته آکادمیک علوم‌تربیتی پرداختیم و در این دوره نگاه هشت اندیشمند به تربیت دینی را ارزیابی خواهیم کرد؛ زیرا وضعیت نظری تعلیم‌وتربیت هنوز در ایران نیازمند بررسی و صورت‌بندی بیشتر است. نظریه‌های موجود عینک‌هایی هستند که ما با آن‌ها می‌توانیم مسائل را دریابیم. نیاز است آن‌ها را بشناسیم. از یکدیگر ارزیابی کنیم. در انتها با شناخت بهتر مزایا و نواقص، هر کدام را دریابیم تا در عمل بدانیم کدام را برگزینیم. در دورههای آینده عطف، وضعیت عملی تعلیم‌وتربیت را سنجش خواهیم کرد.
در این دوره نظر چه افرادی را بررسی می‌کنیم؟
۱. آیت‌الله علیرضا اعرافی
رویکرد فقهی
2. حجة‌الاسلام و المسلمین دکتر محمد بنی‌هاشمی
رویکرد معارفی (تفکیکی)
3. حجة‌الاسلام و المسلمین محمدحسن وکیلی
رویکرد عرفانی (مکتب نجف)
4. دکتر جمیله علم‌الهدی
رویکرد حکمت متعالیه
5. استاد احمدرضا اخوت
رویکرد تدبری
6. دکتر خسرو باقری
رویکرد تأسیسی
7. دکتر علی پایا
رویکرد عقلانیت نقاد
8. استاد مصطفی ملکیان
رویکرد معنوی
مدرس این دوره چه کسی است؟
دکتر محمدحسن مرصعی
دکتری فلسفه علم دانشگاه شریف
دانش‌آموخته درس خارج فقه حوزه علمیه قم
این دوره برای چه کسانی است؟
۱. دانشجویانی علوم تربیتی که یا به‌دنبال تربیت دینی هستند یا درباره آن ابهام دارند یا با آن سر سازش ندارند. به سه دسته کمک می‌کند که اشرافی بر نظریه‌های کنونی تربیت دینی پیدا کنند و جایگاه هر کدام را دریابند تا بدانند دقیقاً با کدام نظریه موافق هستند و با کدام مخالف. چه بسا که تربیت دینی، بیشتر اشتراک لفظی بین موافقان و مخالفان باشد.
۲. هر فعال تعلیم‌وتربیتی که در ایران کار می‌کند. هر فعال تربیتی نیاز است که جای خود را در طیف نظریه‌های تربیت دینی مشخص کند. اینکه فعالیت او شبیه‌تر به کدام صاحب‌نظر است؛ زیرا عمل حتماً ناظر به دیدگاه است و چه بخواهیم و چه نه عمل ما برخاسته از دیدگاهی است که مختصاتی دارد.
۳. معلمان و نومعلمان و مدیران مدارس. مدارس با دغدغه تربیت دینی شبیه کدام نظریه رفتار می‌کنند؟ آیا اساساً برای افراد مشخص است که نگاهشان شبیه کدام اندیشمند است؟ معایب و مزایای آن را می‌دانند؟ این دوره کمک می‌کند تا نگاه افراد نسبت به تربیت دینی از ناخودآگاه به خودآگاه آمده و قابلیت ارزیابی نگاه خود را پیدا کنند.
۴. پرسشگرانی که به ارتباط علم و دین علاقه‌مند هستند. رابطه علم و دین همیشه بحث‌برانگیز بوده است. در این دوره سعی شده است بیشتر از آنکه بحث به نوع ارتباط یا امکان و ضرورت این دو مفهوم پرداخته شود، به بررسی نظریه‌های تربیت دینی پرداخته شود تا بتوان ارزیابی کرد که این دیدگاه چقدر در ارائه نظریه خود موفق بوده‌اند؛ خواه موافق باشند، خواه مخالف.
فرایند دوره
۱.
۲.
در هر جلسه سرفصل‌هایی توسط مدرس دوره مطرح می‌شود:
- معرفی اندیشمند
- منطق و روش‌شناسی رویکرد به علم دینی
- بررسی نظریه تربیت دینی رویکرد
- ارزیابی و مقایسه رویکرد با دیگر رویکردها
۳.
فعالیت‌های پیشنهادی:
- خلاصه‌ای از جلسه
- تحلیل مقاله برگزیده هر رویکرد
- تهیه پاورپوینت از اندیشمند و آثارش
- فیش‌برداری از مقاله‌های دیگر اندیشمند
مکان و زمان دوره
از 2 مرداد 1402، دوشنبه هر هفته، در 8 جلسه برگزار می‌شود و تا دوشنبه 3 مهر ادامه دارد. در تاریخ 23 مرداد و 13 شهریور جلسات برگزار نمی‌شود.
جدول زمان‌بندی دوره:
1. دوشنبه 2 مرداد | 2. دوشنبه 9 مرداد | 3. دوشنبه 16 مرداد | 4. دوشنبه 30 مرداد |
5. دوشنبه 6 شهریور | 6. دوشنبه 20 شهریور | 7. دوشنبه 27 شهریور | 8. دوشنبه 3 مهر |
مکان برگزاری: تهران، خیابان انقلاب, بین ولیعصر(عج) و برادران مظفر، پلاک 907، خانه اندیشه‌ورزان
زمان برگزاری: ساعت: ۱۶:۳۰ تا ۱٨:۳۰
شرکت‌کنندگان مجازی: شرکت‌کنندگان مجازی به‌صورت برخط می‌توانند صوت جلسه را گوش بدهند.
صوت جلسات در اختیار همه شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.
این دوره قبلاً برگزار شده است. می‌توانید صوت‌های جلسات را آفلاین تهیه کنید.
ثبت‌نام
بعد از تکمیل ثبت‌نام اطلاعات بیشتر برای شما فرستاده می‌شود. لطفاً شماره‌ای را وارد کنید که پیام‌رسان فعال داشته باشد.
راه‌های ارتباطی: ۰۹۹۶۰۹۱۶۳۵۶ یا atfedu_admin در پیام‌رسان‌های بله و ایتا و تلگرام